Premiera książki „Planista. Cztery dekady wewnątrz gospodarki centralnie sterowanej”

wtorek, 13 Lutego 2024

We wrześniu 1980 ekipa Gierka została usunięta. I sekretarzem KC został Stanisław Kania, aparatczyk, o którym w późniejszym czasie dowiedziałem się, że należał do największych intrygantów. Z jego osobą związana jest taka anegdota. Późną jesienią wieczorem przez olbrzymi, wyłożony granitem hol w gmachu KC szło dwóch towarzyszy: Kania i Walery Namiotkiewicz, ówczesny kierownik Wydziału Ideologicznego KC. Szli, zataczając się, gdyż byli już dobrze wstawieni, na głos śpiewali Pierwszą Brygadę.

Jerzy Gwiaździński

Jerzy Gwiaździński, ekonomista, w latach 1951–87 związany był z Komisją Planowania (w różnych rolach, także jako jej wiceprzewodniczący) – rządową jednostką zajmującą się wyznaczaniem kierunków polityki gospodarczej. We wspomnieniach, spisanych pod koniec życia, półtorej dekady po zmianach ustrojowych, przedstawia – widziane od środka – absurdy centralnego planowania, odsłania zakulisowe mechanizmy, decydujące o stanie ekonomicznym Peerelu. Dzięki swej kwalifikacji hutniczej, w latach 70. mógł ocenić „piramidalny błąd” Huty Katowice, a z perspektywy czasu wyjaśnia, jak ta monstrualna inwestycja przyłożyła się do upadku systemu.

Gospodarka planowa przed półwieczem wykreowała w Peerelu potwora, który – w aurze propagandowego entuzjazmu – nadżarł podstawy dawnego systemu. Niewykluczone, że gdyby nie on, na tamtym gruncie dałoby się dłużej utrzymać ówczesną samozwańczą władzę. Planista swoją pracą podtrzymywał system, jednak – opisując ją – wytłumaczył, jakie znaczenie dla Rzeczpospolitej miało śląskie natarcie partyjnych notabli. Obezwładniło Peerel – demokratyczna opozycja miała większe szanse.

Ze wstępu Od Wydawcy

Jerzy Gwiaździński (1930–2021) – ekonomista, absolwent SGPiS, specjalizujący się w dziedzinie hutnictwa, od 1961 roku wicedyrektor, a od 1966 dyrektor Zespołu Hutnictwa w Komisji Planowania. W latach 1973–78 dyrektor Centrum Informatycznego, 1978–81 – dyrektor Zespołu Analiz i Prognoz Komisji Planowania, 1981–87 zastępca przewodniczącego Komisji Planowania, 1987–91 radca ds. ekonomicznych ambasady w Pradze.

Książka dostępna w księgarni stacjonarnej i internetowej Ośrodka KARTA.